Przepisy FIDE, rozdział E: Algebraiczna notacja

Opis notacji algebraicznej

E1. Każda figura jest oznaczona pierwszą, dużą literą swojej nazwy: K = król, H = hetman, W = wieża, G = goniec, S = skoczek.

E2. Zawodnicy mają prawo używać pierwszej litery nazwy figury w brzmieniu powszechnie przyjmowanym w danym kraju. Przykłady: F = fou (goniec we Francji), L = loper (goniec po holendersku).

E3. Pionki nie są oznaczane pierwszą literą ich nazwy, ale są rozpoznawane przez brak tej litery. Przykłady: e5, d4, a5.

E4. Osiem linii pól szachownicy (od lewej do prawej strony białych oraz od prawej do lewej strony czarnych) oznaczonych jest małymi literami a, b, c, d, e, f, g, h.

E5. Osiem rzędów pól szachownicy (licząc od najbliższego do najdalszego rzędu po stronie białych oraz od najdalszego do najbliższego rzędu po stronie czarnych) jest ponumerowanych kolejno 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8. W tej sytuacji, w początkowej pozycji, białe figury stoją w pierwszym rzędzie, białe pionki - w drugim rzędzie, czarne figury - w ósmym rzędzie, a czarne pionki - w siódmym rzędzie.

E6. Zgodnie z podaną regułą, każde pole szachownicy jest niezmiennie oznaczone symbolem literowo-cyfrowym.

E7. Każde posunięcie figurą jest zapisane poprzez (a) podanie symbolu literowego figury i (b) pola docelowego. Nie należy umieszczać myślnika pomiędzy (a) i (b). Przykłady: Ge5, Sf3, Wd1. Ruchy pionków są zapisywane wyłącznie poprzez podanie symbolu pola docelowego. Przykłady: e5, d4, a5.

E8. Jeżeli figura bije bierkę przeciwnika, to pomiędzy symbolem literowym figury, a polem docelowym należy postawić znak "x".

Przykłady: Gxe5, Sxf3, Wxd1.

Jeżeli pionek wykonuje bicie, to należy najpierw zapisać linię pola startowego pionka, a następnie pole docelowe, poprzedzone znakiem "x". Przykłady: dxe5, gxf3, axb5. W przypadku bicia w przelocie, polem docelowym jest pole, na którym znajdzie się pionek po dokonaniu bicia, a do notacji można dodać symbol "e.p.".

E9. Jeżeli dwie identyczne figury mogą wykonać posunięcie na to samo pole, to figura wykonująca posunięcie powinna być oznaczona jak następuje:

(1) Jeśli obie figury stoją w tym samym rzędzie, to należy podać

(a) symbol literowy figury,

(b) linię pola startowego figury i

(c) pole docelowe.

(2) Jeśli obie bierki stoją na tej samej linii, to należy podać

(a) symbol literowy figury,

(b) rząd pola startowego figury i

(c) pole docelowe.

(3) Jeśli obie figury stoją na różnych liniach i rzędach, to należy preferować metodę (1). W przypadku bicia, znak "x" powinien być umieszczony pomiędzy (b) i (c).

Przykłady:

(1) Dwa skoczki stoją na polach g1 oraz e1 i jeden z nich idzie na pole f3; notacja Sgf3 albo Sef3.

(2) Dwa skoczki stoją na polach g5 oraz g1 i jeden z nich idzie na pole f3; notacja S5f3 albo S1f3.

(3) Dwa skoczki stoją na polach h2 oraz d4 i jeden z nich idzie na pole f3; notacja Shf3 albo Sdf3.

W przypadku bicia na polu f3, w przedstawionych przykładach należy dodać znak 'x' (lub ':') i wtedy notacja wygląda następująco:

(1) Sgxf3 albo Sdxf3 (Sg:f3 albo Sd:f3),

(2) S5xf3 albo S1xf3 (S5:f3 albo S1:f3),

(3) Shxf3 albo Sdxf3 (Sh:f3 albo Sd:f3).

E10. Jeśli dwa pionki mogą bić tę samą bierkę przeciwnika, to ruch pionka, wykonującego bicie, jest zapisany:

(a) symbolem linii pola startowego,

(b) znakiem "x" (w Polsce często stosowane ":"),

(c) symbolem pola docelowego.

Przykład: jeśli dwa białe pionki stoją na polach c4 i e4, a czarna bierka na polu d5, to zapis posunięcia białych wygląda następująco: cxd5 lub exd5 (albo cd5 i ed5).

E11. W przypadku promocji pionka, posunięcie pionka powinno być uzupełnione symbolem literowym promowanej figury, umieszczonym po symbolu pola docelowego. Przykłady: d8H, f8S, b1G, g1W.

Ważne skrótowe symbole:

0-0 : krótka roszada z wieżą h1 lub h8 (skrzydło królewskie)

0-0-0 : długa roszada z wieżą a1 lub a8 (skrzydło hetmańskie)

x : bicie

+ : szach (można dopisać na końcu posunięcia)

++ : mat

e.p. : bicie w przelocie (en passant)

Przykładowy zapis: 1.d4 Sf6 2.c4 e6 3.Sc3 Bb4 4.Gd2 0-0 5.e4 d5 6.exd5 exd5 7.cxd5 Gxc3 8.Bxc3 Sxd5 9.Sf3 b6 10.Hb3 Sxc3 11.bxc3 c5 12.Ge2 cxd4 13.Sxd4 We8 14.0-0 Sd7 15.a4 Sc5 16.Hb4 Gb7 17.a5 ... itd.

E12. Ofertę remisową zaznacza się symbolem (=).